Tasarımda font seçimi, bir tasarımın dilini belirleyen en önemli faktörlerden biri ve bu nedenle de fontlar hakkında pek çok görüş ayrılığı var. Kimileri Roboto’nun samimiliğine, kimileri ise Helvetica’nın tarzına tutkun. Ancak tüm bu kişisel fikir ayrılıklarının dışında bir de fontlar hakkındaki bilimsel bazı gerçekler var. Bu yazımızda bu bilimsel gerçekler üzerinden fontları ve kullanımlarını anlatacağız.
Fontlar tasarımda duygunun karşı tarafa aktarılmasında önemli bir rol oynarlar. Örneğin, bazı fontlar diğerlerine kıyasla daha güven vericidir. Eğer tasarımınızda ana duygu samimiyetse, o zaman kullanmanız gereken font; Baskerville. Ya da bir restoran menüsü için tasarım yapıyorsanız, şaşaalı fontlar kullanarak aşçıya olan güveni daha ilk dakikadan artırabilirsiniz. Hadi şimdi gelin bu çıkarımları destekleyici nitelikteki 7 bilimsel gerçeğe hep birlikte bakalım.
Gerçek #1: Güven Verici Font, Baskerville
Errol Morris tarafından 2012 yılında fontlar üzerine bir dizi deney yapıldı. Bu deneylerden birinde insanların farklı fontlarda yazılmış metinlere karşı duydukları güven duygusu ölçüldü. Deney sonucuna göre Baskerville; Georgia, Computer Modern, Helvetica, Comic Sans ve Trebuchet fontlarına kıyasla insanlara daha fazla güven verdi.
Gerçek #2: Şaşaalı Fontlar Yetenekliliği İşaret Ediyor
Michigan Üniversitesi’nden Hyunjin Song ve Norbert Schwarz, restoran menü tasarımlarının da içinde bulunduğu pek çok farklı alandaki tasarımlarda kullanılan fontlar üzerine bir araştırma yaptılar. Bu araştırma sonucunda havalı fontların belli uzmanlıklar gerektiren işlerle ilgili uzmanlığa duyulan güveni artırdığını tespit etti. Örneğin, müşterilerin bir restorana gittiklerinde şaşaalı fontlarla tasarlanmış menüler sayesinde psikolojik olarak, aşçıya ve yemeklerin kalitesine güven duyduğu saptanmış.
Gerçek #3: Havalı Fontlar En İyi Yol Olmak Zorunda Değil
Bu araştırmaların sonuçları göz önünde bulundurulduğunda illa ki havalı fontların en iyi seçim olacağı manası çıkarılmamalı. Aynı araştırmacılar yaptıkları çalışmalarda; havalı fontlar kullanıldığında, katılımcıların verilen görevleri normalin iki katı sürede tamamladıklarını da görüldü. Yani işin özü; havalı fontları kullanın ama bunu yaparken iki kere düşünün çünkü ince bir ipin üstünde yürüyorsunuz.
Gerçek #4: Helvetica ile Mesajınızı Anlaşılır Kılın
Disleksi veya takıntı problemi olanlar için Comic Sans gibi dengesiz harf boyutlarına sahip fontlar tam bir kabus olabiliyor. Bu nedenle de mesajınızın daha açık ve anlaşılır olmasını istiyorsanız Helvatica gibi daha orantılı fontlar kullanmanızda fayda var. Courier, Arial, Verdana ve Computer Modern Unicode fontları da yine harf orantısı ve harfler arası boşluklar bakımından oldukça başarılı ve kullanılabilir fontlardır.
Gerçek #5: Daha Okunaklı Metinler için Serif veya Sans Serif
Özellikle bol metin içeren tasarımlarda metinlerin okunaklı olması önemli bir kıstastır. Bu nedenle de seçilen font, harfler ve satırlar arasındaki boşluklar, renk seçimleri gibi konular oldukça önemlidir. Bu konuda yapılan araştırmalar gösteriyor ki; insanlar gözlerinin alıştıkları fontları çok daha rahat ve hızlı okuyabiliyor. Bu nedenle de Serif ve Sans Serif gibi sade ve çok kullanılan fontların kullanılması tasarımınızı çok daha açık ve okunaklı hale getirecektir.
Gerçek #6: Kullandığınız Fontu İnsanlar Fark Ediyor Mu?
Kullandığınız fontların gerçekten de hangi font olduğu o kadar çabuk anlaşılıyor mu dersiniz? Kullanılan fontların arasındaki farkların büyüklüğü üzerine yapılan bir araştırmaya göre; tasarım dünyası ile ilgili insanların büyük çoğunluğu Roboto fontunu Helvatica fontuyla karıştırdılar. Peki ama, madem tasarımla uğraşanlar bile hangi fontu kullandığımızı fark edemiyorken, biz neden font seçimine bu kadar dikkat ediyoruz? Çünkü; aynı araştırmada ve diğer benzer araştırmalarda insanların hangi fontun kullanıldığını fark etmeseler de davranışlarının ve tasarıma karşı tutumlarının değiştiği tespit edildi.
Gerçek #7: Kararlı Kişilere Ulaşmak için Kullanmanız Gereken 3 Font Var
Wichita Bölge Üniversitesi’nde yapılan Fontların Kişiliği(Personality of Fonts) araştırmasına göre; kararlı ve oturmuş kişiliğe sahip insanlara ulaşmanın yolu şu 3 fontu kullanmaktan geçiyor: Times New Roman, Arial ve Cambria. Bu araştırmada çıkan diğer sonuçlarda ise iddialı insanlara ulaşmak için; Impact, Rockwell Xbold, Georgia ve yaratıcı insanlara ulaşmak için; Gigi, Kristen ve Rage Italic fontlarının kullanılabileceği sonucuna varıldı.
Bu 7 gerçek yapılan bilimsel araştırmaların sonucuna dayanıyor, ancak bu araştırmalarda kıyaslama için tüm fontların kullanılmadığını ve araştırmaların İngilizce özelinde yapıldığını göz önünde bulundurmak gerekiyor. Yine de bu verilerin tasarımlarda kullanılacak olan fontlara dair değerli fikirler verebileceğini düşünüyoruz.
Tasarım ve matbaacılık hakkındaki yazılarımızdan haberdar olmak isterseniz blog bültenimize abone olabilirsiniz.
bi'dolubaski.com. Tüm hakları saklıdır.
